9 listopada minęła 84 Rocznica Nocy Kryształowej.
84 lata temu, w nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku na terenie całej III Rzeszy zabito 91 Żydów. Około 20 000 zamknięto w obozach koncentracyjnych, zdemolowano około 7500 sklepów, zniszczono 101 synagog, a 76 całkowicie zburzono. Pogrom ten miał w dużej mierze charakter zorganizowany przez nazistowskie bojówki państwowe. Fala antysemickich aktów przemocy nie ominęła również Wolnego Miasta Gdańska
„Prawa człowieka nie mają narodowości, nie znają rasy ani płci, są wspólne dla wszystkich ludzi. Dlatego trzeba wracać do haniebnych kart tej niedawnej historii, by się uwrażliwiać. Człowiek ma tę przywarę, że często dotyka go amnezja. Niepamięć jest często sterowana i wywoływana przez propagandę, ludzi złej woli. Dlatego musimy być strażnikami pamięci ofiar gdańskiej nocy kryształowej i tych, którzy mieszkali z nami przez setki lat, a którzy zostali wymordowani, albo przymusowo wysiedleni z Gdańska”- mówił prezydent Gdańska Paweł Adamowicz podczas pierwszych gdańskich obchodów Nocy Kryształowej w 2018 roku
Dla tej pamięci zebraliśmy się wczoraj, 9 listopada, pod Złotą Bramą. Przemaszerowaliśmy pod wciąż aktualnym hasłem #StopFaszyzm ,Traktem Królewskim do makiety Wielkiej Synagogi, znajdującej się przy Teatrze Szekspirowskim. W tym miejscu, stała przed laty synagoga, po której nie zostało dziś nic prócz pamięci o niej.
I ku tej pamięci, został odtworzony z czarnego kamienia jej obrys, który pomogła nam zobaczyć w mroku podczas swojej wypowiedzi gdańska przewodniczka Inka Niemczewska. Dokładnie w tym miejscu, gdzie kiedyś się znajdowała . Wiedzieliście o nim? Ilu przechodzących tam co dnia ludzi wie o sensie tych „dziwnych zygzaków” biegnących ulicą, chodnikiem i trawnikiem?
Na miejscu Małgorzata Wosińska zaśpiewała pieśń w języku hebrajskim. Z początku cicho, a potem coraz głośniej i głośniej niosła się echem wśród ciemności, jakby miała przywołać na powrót do życia zniszczony nazizmem świat 11 tysięcy Żydów dawnego Wolnego Miasta Gdańska, a może i 3 milionów Żydów przedwojennej Polski. I w pewnym sensie tak się stało, bo ludzie żyją dopóki pamięć o nich żyje w nas.
Drugą pieśń z kolei odśpiewaliśmy wspólnie.
O Holokauście oraz innych ciemnych kartach historii należy mówić, aby nie było ich nigdy więcej. Tymczasem faszyzm, ksenofobia, agresja wobec inności, mniejszości wciąż niszczą ludzkie życia na całym świecie. Niszczą życia także w Polsce. W 1938 r. Polska odmówiła przyjęcia 17 tysięcy deportowanych z Rzeszy polskich Żydów mimo wzmagającego się antysemickiego terroru.
Dziś Polska odmawia pomocy ludziom, wśród których również mogą znajdować się uchodzący przed terrorem i wojną, wypycha ich za swoje granice do Białorusi, na śmierć. Faszyści najpierw odbierali swoim ofiarom człowieczeństwo, a gdy te były już dla nich bezużytecznymi rzeczami, zabijali. Dziś przedstawiciele polskiej władzy wmawiają Polakom, że ludzie o odmiennej orientacji seksualnej nie są ludźmi, nazywając ich „ideologią”, co zapoczątkowało w Polsce falę nienawiści i agresji nie tylko słownej, ale i fizycznej. Według danych 70% młodzieży LGBT ma myśli samobójcze, a 50% tej młodzieży ma depresję. Potrzebują wsparcia, a słyszą pełne jadu hasła.
Była z nami Karolina Kozakiewicz ze Stowarzyszenia Tolerado, która mówiła o niedawnej tragedii w Bratysławie, gdzie dwóch ludzi zostało zamordowanych przez to, kim byli, przez swą tożsamość. Zamordował ich 19 letni nacjonalista. Przypomniała też o próbie spalenia mieszkania podczas marszu nacjonalistów z okazji Narodowego Dnia Niepodległości w Warszawie w 2020 roku.
Szczucie jednych ludzi na drugich i nienawiść, szczególnie ta podsycana systemowo przez samych przedstawicieli państwa, prowadzi do strasznych czynów.
Dlatego mówimy głośno i zdecydowanie #StopFaszyzm !
Dziękujemy #BeitTrójmiasto oraz #StowarzyszenieZaczarowani za współpracę w organizacji obchodów.
foto. Grażyna Kluczyńska, Marek Weryszko i Andrzej Stelmasiewicz
